Trong những ngày cuối tháng 9, đầu tháng 10 khi mà cái nắng gay gắt nhạt dần, ngoài đường lá vàng rụng nhiều hơn, từng cơn gió heo may bắt đầu khiến người ta sát lại gần nhau để cảm nhận sự ấm áp, ta mới chợt dừng lại tự hỏi, “có phải em mùa thu Hà Nội?”. Thu Hà thành, từ ngàn năm về trước đã đi vào lòng người ta, vào thi ca nhẹ nhàng như cái cách mà người Hà Nội cảm nhận thu tới. Và nếu nói tới mùa thu Thăng Long thì có lẽ sẽ là thiếu sót nếu không nhắc đến những thức quà ngày thu, thanh nhẹ dịu mát nhưng khiến thực khách dư âm quyến luyến chẳng rời.
Vẻ đẹp mùa thu Hà Nội
“Mùa cốm xanh về, thơm bàn tay nhỏ. Cốm sữa vỉa hè, thơm bước chân qua”. Những câu hát của cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn gợi nhắc ta đến thức quà giản dị mà sâu lắng: cốm. Cứ vào độ cuối hạ đầu thu người làng Vòng (quận Cầu Giấy, Hà Nội) lại ra đồng chọn từng bông lúa nếp cái hoa vàng căng tròn, chắc mẩy về làm cốm. Cốm gói trong lá sen già hoặc lá khoai ráy xanh non, buộc bằng sợi rơm vàng óng chỉ nhìn thấy cũng đã thòm thèm.
Đặc sản Cốm Làng Vòng, Hà Nội
Cách thưởng thức cốm cũng nhẹ nhàng và tinh tế chẳng kém. Đâu cần trong nhà hàng sơn son thiếp vàng lịch sự, cốm ngon nhất là khi vừa mở ra trong bọc lá của một cô hàng rong, dùng mấy đầu ngón tay cho từng nhúm cốm nhỏ vào miệng, từ từ nhẩn nha cái vị mềm, thơm, ngọt đến mê li của cốm. Đối với những kẻ sành ăn hơn, họ sẽ lấy những quả chuối trứng quốc hay hồng chín mọng chấm vào từng hạt cốm để cảm nhận vị ngọt của chuối và hồng, dẻo của cốm hòa quyện lấy nhau. Từ những hạt cốm xanh non ấy, người Hà Nội còn khéo léo sáng tạo ra bánh cốm, cốm xào, xôi cốm, chả cốm… rất ngon, mang bản sắc rất riêng của đất kinh kỳ.
Chè Cốm, món ăn đặc sản Hà Nội
Nếu như xuân thưởng trà hoa nhài thơm ngát, hạ cầm ly trà chanh “chém gió” cùng chúng bạn thân. Đông co ro trong chén trà gừng sum họp thì mùa thu Hà Nội là mùa của những ly nước sấu. “Cô đơn sấu rụng ngoài ngõ vắng”, sấu chín thầm thì, như mùa thu dịu dàng tràn đến làm cho không gian có một sắc thái êm dịu lòng người. Nếu bạn có dịp ghé thăm Hoàng thành Thăng Long vào một ngày mùa thu, những trái sấu chin rụng tơi bời giữa chốn thành cổ chắc hẳn sẽ tạo ra một hồi ức đáng nhớ.
Hà Nội mùa thu sang
Chỉ cần cạo lớp vỏ sấu bên ngoài, cắt thành đường xoắn ốc rồi trộn với muối, đường, ớt bột là bạn đã có một món quà vặt ngon lành. Đưa một miếng sấu nhỏ lên miệng cắn, thấy đủ vị chua – cay – mặn – ngọt tan trên đầu lưỡi. Ngon nhất là tự tay cầm từng quả, để sau khi ăn còn có thể mút mát thêm chút vị mê ly vương trên đầu ngón.
Nhà văn Vũ Bằng từng ví von: “Đến mùa mà không được ăn thì như là một người đàn bà đẹp đã để phí mất tuổi hoa, sau này sẽ nặng một niềm tiếc nhớ” khi nói về chả rươi – món ăn mang đậm phong vị mùa thu Hà Nội. Rươi xuất hiện cuối tháng 9 đầu tháng 10, khi thời tiết thay đổi, mưa nắng thất thường. Ai lần đầu tiên chạm mặt sẽ giật mình bởi hình dáng kỳ lạ của những con rươi nhung nhúc như giun đất, đủ màu xanh, nâu, vàng… Tuy hình thức hơi “khó ưa”, nhưng đây là món ngon không thể chối từ, nếu chần chừ phải đợi đến sang năm vì mùa rươi chỉ xuất hiện dăm ba ngày là hết.
Món ngon mùa thu Hà Nội
Rươi nhiều chất đạm, có thể nấu củ cải, hấp, xào lá gấc, xào niềng niễng… nhưng đặc sắc nhất vẫn là làm chả. Cái vị thanh thanh, đăng đắng của vỏ quýt làm dậy mùi món chả, vị béo của trứng và thịt, ngọt của rươi hay thơm thơm của thì là… đánh thức cả ngũ quan người thưởng thức. Quanh năm, phố Hàng Lược, Chả Cá, Gia Ngư… đều có bán rươi nhưng để ăn đúng món rươi tươi chính vụ, bạn nên tìm tới đây vào mùa thu Hà Nội mới thưởng thức trọn vẹn hương vị đặc biệt của nó khi có dịp đi du lịch Hà Nội.
